بررسی نقش مدیریت دانش در کارآفرینی سازمانی متخصصان علم اطلاعات شاغل در دانشگاه شیراز

توضیحات

  بررسی نقش مدیریت دانش در کارآفرینی سازمانی متخصصان علم اطلاعات شاغل در دانشگاه شیراز


چکیده

بررسی نقش مدیریت دانش در کارآفرینی سازمانی متخصصان علم اطلاعات شاغل در دانشگاه شیراز

هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش مدیریت دانش در کارآفرینی سازمانی متخصصان علم اطلاعات شاغل در دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1392 می¬باشد.
جامعه¬ی پژوهش: جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل، کلیه کارمندان زن و مرد شاغل در کتابخانه¬های دانشگاه شیراز بدون در نظر گرفتن مدرک و رشته تحصیلی بود، که تمامی این افراد (87 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند.
ابزار و روش: ابزار پژوهش مورد استفاده شامل پرسشنامه مدیریت دانش نیر (1390) و پرسشنامه کارآفرینی سازمانی هومن (1381) می¬باشد. ضرایب پایایی آلفای کرونباخ که برای محاسبه همسانی درونی پرسشنامه¬های مدیریت دانش و کارآفرینی سازمانی استفاده گردید، به ترتیب برابر با 89/0 و 92/0 به دست آمد. داده¬ها با استفاده از روش¬های آمار توصیفی و استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی و تحلیل واریانس یک¬طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته¬های پژوهش: یافته¬های پژوهش نشان داد به هر میزان که، سطح مهارت کارآفرینی سازمانی متخصصان علم اطلاعات شاغل در کتابخانه¬های دانشگاه شیراز بالاتر باشد، سطح مهارت مدیریت دانش نیز بیش¬تر می¬باشد. نتایج هم¬چنین بیانگر آن بود که، بین مؤلفه "افراد" ، "فرایند"  و "فرهنگ" در مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات با نمره کارآفرینی سازمانی آنان، رابطه معنی¬داری وجود دارد، اما بین مؤلفه "فن¬آوری" در مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات با متغیر کارآفرینی سازمانی رابطه معنی¬داری وجود ندارد. هم¬چنین، بین بعد "سخت¬کوشی، مسئولیت پذیری و موفقیت" در کارآفرینی سازمانی متخصصان علم اطلاعات با نمره مدیریت دانش آنان، رابطه مثبت و معنی¬داری وجود دارد. بین ابعادریسک¬پذیری، کنترل درونی، خلاقیت، انعطاف¬پذیری، تحمل ابهام و روایی کلامی با مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات، رابطه معنی¬داری وجود ندارد.
نتیجه¬گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر می¬توان چنین نتیجه¬گیری نمود که، متخصصان علم اطلاعات شاغل در کتابخانه¬های دانشگاه شیراز، مدیریت دانش را به عنوان یک راهبرد آگاهانه در شناسایی دانش، ارزیابی، سازماندهی و ذخیره¬سازی آن به منظور بالا بردن افکار عموم و افزایش نوآوری و کارآفرینی در کتابخانه¬ها به¬کار می¬گیرند.
کلیدواژه¬ها: مدیریت دانش، کارآفرینی سازمانی، متخصصان علم اطلاعات و دانش¬شناسی
 
فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه
    
فصل اول: کلیات

1-1. مقدمه...................................................................................................................................................2
1-2. مسئله پژوهش ...................................................................................................................................3
1-3. اهمیت پژوهش...................................................................................................................................5
1-4. اهداف پژوهش...................................................................................................................................7
1-4-1. اهداف کلی پژوهش.....................................................................................................................7
1-4-2. اهداف فرعی پژوهش...................................................................................................................7

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1. مقدمه..................................................................................................................................................9
2-2. مباني نظري پژوهش.......................................................................................................................9
2-2-1. مدیریت دانش..............................................................................................................................9
2-2-1-1. زنجیره اطلاعات....................................................................................................................10
2-2-1-2. دسته بندی انواع دانش.......................................................................................................12
2-2-1-3. تعریف مدیریت دانش..................................................................................................13
2-2-1-4. تاریخچه مدیریت دانش..............................................................................................14
2-2-1-5. اهداف مدیریت دانش..................................................................................................15
2-2-1-6. نظریه¬های مدیریت دانش...........................................................................................17
2-2-1-7. الگوهای مدیریت دانش..............................................................................................18
2-2-1-8. مراحل مدیریت دانش................................................................................................26
2-2-1-9. فرایندهای اصلی مدیریت دانش در کتابخانه¬ها....................................................27
2-2-1-10. مؤلفه¬های مدیریت دانش.......................................................................................30
2-2-1-11. موانع مدیریت دانش...............................................................................................33
2-2-2. کارآفرینی سازمانی.................................................................................................................35
2-2-2-1. مفهوم کارآفرینی.......................................................................................................36
2-2-2-2. تاریخچه کارآفرینی...........................................................................................................36
2-2-2-3. تاریخچه کارآفرینی در ایران..........................................................................................39
2-2-2-4. تعاریف کارآفرینی سازمانی............................................................................................39
2-2-2-5. ضرورت و اهميت كارآفريني در سازمان.....................................................................40
2-2-2-6. نظریه¬های کارآفرینی.......................................................................................................41
2-2-2-7. ابعاد کارآفرینی سازمانی.................................................................................................42
2-2-2-8. ویژگی¬های کارآفرین.......................................................................................................44
2-2-2-9. موانع و محدودیت¬های کارآفرینی سازمانی................................................................45
2-3. پیشینه پژوهش..........................................................................................................................46
2-3-1. مقدمه......................................................................................................................................46
2-3-2. پژوهش¬های انجام شده در ایران........................................................................................46
2-3-2-1. مدیریت دانش...................................................................................................................46
2-3-2-2. کارآفرینی سازمانی..........................................................................................................52
2-3-3. پژوهش¬های انجام شده در خارج از ایران........................................................................54
2-3-3-1. مدیریت دانش..................................................................................................................54
2-3-3-2. کارآفرینی سازمانی.........................................................................................................59
2-3-4. جمع¬بندی...........................................................................................................................60
2-4. پرسش¬های پژوهش...............................................................................................................60
2-4-1. پرسش¬ اصلی......................................................................................................................60
2-4-2. پرسش¬های فرعی..............................................................................................................61
2-5. تعاریف مفهومی مفاهیم و متغیرها.....................................................................................62
2-6. تعاریف عملیاتی مفاهیم و متغیرها.....................................................................................64

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3-1. مقدمه....................................................................................................................................69
3-2. روش پژوهش.......................................................................................................................69
3-3. جامعه آماری و مشارکت کنندگان پژوهش..................................................................69
3-4. ابزار پژوهش........................................................................................................................71
3-4-1. پرسشنامه مدیریت دانش...........................................................................................72
3-4-1-1. روایی و پایایی پرسشنامه مدیریت دانش...........................................................72
3-4-2. پرسشنامه کارآفرینی سازمانی...................................................................................74
3-4-2-1. روایی و پایایی پرسشنامه کارآفرینی سازمانی..................................................74
3-5. نحوه اجرای پرسشنامه و جمع¬آوری داده ..................................................................76
3-6. روش¬ تجزیه و تحلیل داده¬ها..........................................................................................76

فصل چهارم: یافته¬های پژوهش

4-1. مقدمه................................................................................................................................78
4-2.یافته¬های توصیفی............................................................................................................78
4-3. بررسی رابطه بین متغیرهای مدیریت دانش و کارآفرینی سازمانی
بین متخصصان علم اطلاعات شاغل در کتابخانه¬های دانشگاه شیراز...................................80

4-4. بررسی رابطه بین مؤلفه¬های مدیریت دانش و ابعاد کارآفرینی سازمانی
بین متخصصان علم اطلاعات شاغل در کتابخانه¬های دانشگاه شیراز..................................80

4-4-1. بررسی رابطه بین مؤلفه "افراد" در مدیریت دانش با ابعاد هفت¬گانه
کارآفرینی سازمانی (سخت¬کوشی، مسئولیت پذیری و موفقیت،خطر¬پذیری،
نظارت درونی، خلاقیت، انعطاف¬پذیری، روایی کلامی،تحمل ابهام)....................................83

4-4-2. بررسی رابطه بین مؤلفه "فرهنگ" در مدیریت دانش با ابعاد هفت¬گانه
کارآفرینی سازمانی ( سخت¬کوشی، مسئولیت پذیری و موفقیت، خطر¬پذیری،
نظارت درونی، روایی کلامی، خلاقیت، انعطاف¬پذیری، تحمل ابهام)...................................84

4-4-3. بررسی رابطه بین مؤلفه "فرایند" در مدیریت دانش با ابعاد هفت¬گانه
کارآفرینی سازمانی (سخت¬کوشی، مسئولیت پذیری و موفقیت، خطر¬پذیری،
نظارت درونی،خلاقیت، انعطاف¬پذیری،روایی کلامی،تحمل ابهام)......................................86

4-4-4. بررسی رابطه بین مؤلفه "فن¬آوری" در مدیریت دانش با ابعاد هفت¬گانه
کارآفرینی سازمانی (سخت¬کوشی، مسئولیت پذیری و موفقیت، خطر¬پذیری،
نظارت درونی، خلاقیت، انعطاف¬پذیری،روایی کلامی،تحمل ابهام).....................................88

4-5. بررسی معنی¬داری تفاوت بین مهارت مدیریت دانش مردان وزنان.........................89

4-6. بررسی معنی¬داری تفاوت بین مهارت کارآفرینی سازمانی
مردان وزنان...................................................................................................................................90

4-7. بررسی معنی¬داری تفاوت مهارت مدیریت دانش متخصصان علم اطلاعات
با سوابق خدمت متفاوت...........................................................................................................90

4-8. بررسی معنی¬داری تفاوت مهارت کارآفرینی سازمانی متخصصان
علم اطلاعات با سوابق خدمت متفاوت...................................................................................91

4-9. بررسی معنی¬داری تفاوت مهارت مدیریت دانش متخصصان
علم اطلاعات با میزان تحصیلات متفاوت..............................................................................92

4-10. بررسی معنی¬داری تفاوت مهارت کارآفرینی سازمانی متخصصان
علم اطلاعات با میزان تحصیلات متفاوت.............................................................................93

فصل پنجم: بحث، نتایج، نتیجه¬گیری و پیشنهادها

5-1. مقدمه................................................................................................................................97
5-2.سؤال اول پژوهش............................................................................................................97
5-3. سؤال دوم پژوهش..........................................................................................................99
5-4. سؤال سوم پژوهش.......................................................................................................101
5-5. سؤال چهارم پژوهش...................................................................................................103
5-6. سؤال پنجم پژوهش.....................................................................................................105
5-7. سؤال ششم پژوهش....................................................................................................107
5-8. سؤال هفتم پژوهش....................................................................................................108
5-9. سؤال هشتم پژوهش...................................................................................................109
5-10. سؤال نهم پژوهش.....................................................................................................110
5-11. سؤال دهم پژوهش...................................................................................................111
5-12. سؤال یازدهم پژوهش.................................................................................................112
5-13.نتایج پژوهش.................................................................................................................113
5-14. نتیجه گیری.................................................................................................................114
5-15. پیشنهادهای پژوهش.................................................................................................115
5-15-1. پیشنهادهای عملی................................................................................................115
5-15-2. پیشنهادهای نظری...............................................................................................115
5-16. محدودیت¬های پژوهش.............................................................................................116
5-17. منابع پژوهش..............................................................................................................117
5-17-1. منابع فارسی..........................................................................................................117
5-17-2. منابع انگلیسی.......................................................................................................123

پیوست

1. پرسشنامه کارآفرینی سازمانی هومن (1380)..........................................................129
2. پرسشنامه مدیریت دانش نیر (1390)........................................................................133

فهرست جدول¬ها

عنوان                                                                                                      صفحه

جدول 2-1- مؤلفه¬های مدیریت دانش..................................................................................30
جدول3-1- توزیع آزمودنی¬ها بر حسب جنسیت................................................................70
جدول3-2- توزیع آزمودنی¬ها بر حسب سابقه خدمت.......................................................70
جدول3-3-توزیع آزمودنی¬ها بر حسب میزان تحصیلات..................................................71
جدول 3- 4- میزان ضریب آلفای کرونباخ مؤلفه¬های مدیریت دانش............................73
جدول 3-5- میزان ضریب آلفای کرونباخ مؤلفه¬های مدیریت دانش.............................73
جدول 3- 6- میزان ضریب آلفای کرونباخ ابعاد کارآفرینی سازمانی.............................74
جدول 3- 7- میزان ضریب آلفای کرونباخ ابعاد کارآفرینی سازمانی............................75
جدول 4-1- آماره¬های توصیفی مربوط به متغیرها...........................................................79
جدول 4-2- نتایج محاسبه رابطه بین مدیریت دانش و کارآفرینی سازمانی..............80
جدول 4-3- ماتریس همبستگی بین متغیرها...................................................................81

جدول 4-4- رابطه بین مؤلفه "افراد" در مدیریت دانش
با کارآفرینی سازمانی...............................................................................................................83

جدول 4- 5- نتایج آزمون همبستگی بین متغیر افراد در مدیریت دانش
با ابعاد هفت¬گانه کارآفرینی سازمانی...................................................................................83


جدول 4- 6- رابطه مؤلفه "فرهنگ " در مدیریت دانش
با کارآفرینی سازمانی.........................................................................................................84

جدول 4- 7- نتایج آزمون همبستگی بین متغیر فرهنگ در مدیریت دانش
با ابعاد هفت¬گانه کارآفرینی سازمانی.............................................................................85

جدول 4- 8- رابطه مؤلفه " فرایند " در مدیریت دانش
با کارآفرینی سازمانی........................................................................................................86

جدول 4- 9- نتایج آزمون همبستگی بین متغیر فرایند در مدیریت دانش
با ابعاد هفت¬گانه کارآفرینی سازمانی............................................................................87


جدول 4- 10- رابطه مؤلفه " فن¬آوری " در مدیریت دانش
با کارآفرینی سازمانی......................................................................................................88

جدول 4- 11- نتایج آزمون همبستگی بین متغیر فراینددر مدیریت دانش
با ابعاد هفت¬گانه کارآفرینی سازمانی..........................................................................88
جدول 4- 12- مقایسه میانگین مدیریت دانش با توجه به جنسیت..................89
جدول 4- 13- مقایسه میانگین کارآفرینی سازمانی با توجه به جنسیت.........90

جدول 4- 14- مقایسه میانگین مدیریت دانش در بین متخصصان
علم اطلاعات بر حسب سابقه خدمت........................................................................91

جدول 4- 15-  نتیجه تحلیل واریانس یک طرفه مقایسه تفاوت
مدیریت دانش بر حسب سابقه خدمت....................................................................91
جدول 4- 16- مقایسه میانگین کارآفرینی سازمانیدر بین متخصصان
علم اطلاعات بر حسب سابقه خدمت........................................................................92

جدول 4- 17- نتیجه تحلیل واریانس یک طرفه برای کارآفرینی سازمانی
بر حسب سابقه خدمت ...............................................................................................92

جدول 4- 18-  مقایسه میانگین مدیریت دانش در بین متخصصان
علم اطلاعات بر حسب میزان تحصیلات..................................................................93

جدول 4- 19- نتیجه تحلیل واریانس یک طرفه برای مدیریت دانش
بر حسب میزان تحصیلات..........................................................................................93

جدول 4- 20- مقایسه میانگین کارآفرینی سازمانی در بین متخصصان
علم اطلاعات بر حسب میزان تحصیلات.................................................................94

جدول 4- 21- نتیجه تحلیل واریانس یک طرفه برای کارآفرینی سازمانی
بر حسب میزان تحصیلات..........................................................................................94

جدول 4-22- نتیجه آزمون تعقیبی توکی.............................................................95

فهرست شکل¬ها


عنوان                                                                                                        صفحه

شکل2-1- الگوی حلزونی مدیریت دانش نوناکا و تاکوچی.................................................21
شکل2-2- الگوی پایه های ساختمان مدیریت دانش..........................................................24