پایان نامه پزشکی اهمیت تغذیه با شیر مادر

توضیحات

       پایان  نامه پزشکی اهمیت تغذیه با  شیر مادر


فهرست مطالب
عنوان                                                   صفحه

چكيده   
مقدمه   
فصل اول: كليات   
1-1- آناتومي پستان    1
1-2- بافت شناسي پستان    5
1-3- فيزيولوژي پستان    10
1-4- تاريخچه كشف هورمون پرولاكتين و شرح اعمال آن در شيردهي از ديدگاه بيولوژي سلولي    13
الف- تاريخچه كشف پرولاكتين    13
ب- مهار عمل پرولاكتين    14
ج- محرکهای پرولاكتين    14
د- اعمال پرولاكتين از ديدگاه بيولوژي سلولي    14
هـ ارزيابي پرولاكتين    15
و- نقش پرولاكتين در لاكتوژنز    15
1-5 شير مادر، محتويات و فوايد آن    16
الف- آغوز (کلستروم)    16
ب- بررسي تفاوت آغوز و شير موقتی    17
ج- محتويات و فوايد شير مادر    17
1-6- تغذيه با شير مادر    19
الف- ناکافی بودن شیر مادر    20
ب- موارد قابل توجه در طی شیردهی    22
ج- جلوگیری از بارداری در زمان شیردهی    24
د- از شیرگیری    25
1-7- اثرات شير مادر بر سيستم‌هاي گوناگون بدن نوزاد    25
الف- تأثير شير مادر بر استخوان سازي نوزاد    25
ب- تأثير شير مادر بر رشد و تكامل سيستم عصبي نوزاد    26
ج- تأثير شير مادر بر سيستم ايمني نوزاد و حمايت ايمونولوژيك غير قابل جايگزيني آن    26
د- تأثير شير مادر بر تعادل وزن، قد و رشد نوزاد    27
هـ تأثير شير مادر بر سيستم تنفسي نوزاد    27
و- تأثير شير مادر بر سيستم قلب و عروق نوزاد در سالهاي آتی زندگي    28
ز- تأثير شير مادر بر سيستم گوارشي نوزاد    28
ح- تأثير شير مادر بر سيستم شنوايي نوزاد    28
ط- تأثير شير مادر بر كاهش ميزان كم خوني نوزاد    29
ی- تأثیر شير مادر در پيشگيري از ديابت نوع 2    29
ک- تأثير تغذيه با شير مادر بر مننژيت ناشي از هموفيلوس آنفلوآنزا    29
1-8- فوايد شيردهي بر مادر شيرده    29
1-9- مقايسه محتواي شير مادر با شير گاو    30
1-10- محتواي شير خشك و مضرات آن در مقايسه با شير مادر    31
1-11- خطرات شیرخشک    34
1-12- موارد منع شيردهي    34
1-13- مادران شيرده شاغل    35
1-14- تأثیر الكل بر شيردهي    36
1-15- تأثير سيگار بر شيردهي    38
1-16- بيماريهاي پستان    39
1-16-1- ناهنجاريهاي رشد پستان    39
1-16-2- ترشّحات غير طبيعي پستان    39
1-16-3- غدد پستان    40
1-16-4- ترك و زخم نوك پستان، راههاي پيشگيري و درمان    42
1-16-5- پديده رينود    43
1-16-6- حساسيت موضعي پستان    44
1-16-7- تورم و پرخوني پستان    45
1-16-8- التهاب پستان    46
1-16-9- آبسه پستان    46
1-17- شيردهي و داروها    46
1-17-1- فاكتورهاي مؤثر در ترشّح دارو و ورود آن به داخل شير    47
1-17-2- مكانيزم انتقال داروها به داخل شير    48
1-17-3- دسته داروها بر حسب مضر یا بی ضرر بودن در طي شيردهي    48
1-17-3-1- دسته داروهاي بي‌ضرر در طي شيردهي    48
1-17-3-2- دسته داروهايي كه در طي شيردهي كمتر ايمن هستند    51
1-17-3-3- دسته داروهايي كه در طي شيردهي خطرناك هستند    52
1-17-4- موارد قابل ذکر در مورد مصرف داروها در طي شيردهي    53
1-17-5- دم كرده‌هاي گياهي بي‌ضرر در طي شیردهی    54
1-17-6- اشعه X و اسكن‌ها در طي شيردهي    65
فصل دوم: محركهاي شيردهي (گياهي و شيميايي)   
2-1- گياهان داروئي محرك شيردهي    66
2-2- قطره گياهي شيرافزا    81
2-2-1- مواد مؤثره گياهان موجود در قطره شيرافزا    81
2-2-2- فارماكولوژي    82
2-3- محركهاي شيميايي: داروهاي محرك شيردهي    93
2-3-1- متوكلوپراميد، دارويي با عارضه جانبي شيرافزايي    93
فصل سوم: بررسي آماري و نتايج   
3-1- مطالب جمع‌آوري شده حاصل از نظريات 200 پزشك (متخصص زنان، اطفال و ماما)    100
3-1-1- بررسي معيارهاي پزشكان در مورد سنجش كافي بودن ميزان شير مادر    100
3-1-2- بررسي علل ناكافي بودن ميزان شير مادر    100
3-1-3- موارد ذكر شده به منظور افزايش شيردهي در درجه اول    100
3-1-4- بررسي آمار بدست آمده از پزشكان (بر حسب درصد)    101
3-1-5- علل تجويز فرآورده های خوراکی متوكلوپراميد    101
3-1-6- علل تجويز قطره شير افزا    101
3-1-7- علل عدم تجويز فرآورده های خوراکی متوكلوپراميد توسط آن دسته از پزشكان كه آنرا تجويز نمي‌كنند    101
3-1-8- علل عدم تجويز قطره شيرافزا توسط آن دسته از پزشكان كه آنرا تجويز نمي‌كنند    102
3-1-9- ساير موارد دارويي تجويز شده به منظور افزايش شير مادر    102
3-2- ترسيم نتايج حاصل به صورت جدول و نمودار ستوني    103
3-3- استفاده از روش آماري مجذور خي    104
3-4- آزمون فرض صفر و مقابل و ترسيم جدول فراواني‌هاي مورد انتظار بر اساس آن    104
3-5- فرمول مجذور خي و محاسبات    105
فصل چهارم   
بحث و نتيجه‌گيري    106
خلاصه انگليسي    108
فصل پنجم: مراجع   

منابع:
1. دكتر زرگري – علي؛ گياهان داروئي – جلد اول؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ هفتم؛ 1376.
2. دكتر زرگري – علي؛ گياهان داروئي – جلد دوم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ ششم؛ 1375.
3. دكتر زرگري – علي؛ گياهان داروئي – جلد سوم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ ششم؛ 1375.
4. دكتر زرگري – علي؛ گياهان داروئي – جلد چهارم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ ششم؛ 1376.
5. دكتر زرگري – علي؛ گياهان داروئي – جلد پنجم؛ مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران؛ چاپ پنجم؛ 1374.
6. دكتر رخشان – محمد؛ فيزيولوژي پزشكي گايتون؛ ترجمه دكتر نياوراني – احمد رضا - جلد دوم؛ مؤسسه فرهنگي انتشاراتي تيمورزاده؛ نشر طبيب؛ چاپ اول تابستان 1375.
7. دكتر خدمت – حسين، دكتر علمداري – شهرام؛ چكيده پزشكي، بيماريهاي داخلي (اصول طب داخلي  هاريسون 1998- مباني طب سسيل 1997) – جلد نهم؛ مؤسسه فرهنگي انتشاراتي تيمورزاده؛ نشر طبيب؛ چاپ اول تابستان 1379.
8. جان كوئيرا – لوئيز كارلوس؛ بافت شناسي پايه؛ ترجمه دكتر شارقي قهرمان- مهران، دكتر رياضي اصفهاني – محمد؛ نشر كتب دانشگاهي تهران؛ چاپ سوم؛ تابستان 1369.
9. دين– ام. آر. اي؛ آناتومي و فيزيولوژي پايه – جلد دوم؛ ترجمه طهماسب‌پور –حميد رضا، زعيم كهن - مسيب؛ مركز نشر اشارت؛ چاپ هفتم؛ 1374.
10. گوري – كا-باتاچاريا؛ ريچارد- آ-جان سون؛ مفاهيم و روشهاي آماري؛ ترجمه دكتر ابن شهر آشوب – مرتضي؛  ميكائيلي- فتّاح، جلد دوم؛ نشر كتب دانشگاهي تهران؛ چاپ اول 1366.
11. دكتر سلطان زاده – محمد حسين؛ بيماريهاي تنفسي كودكان؛ مؤسسه نشر جهاد وابسته به جهاد دانشگاهي علوم پزشكي شهيد بهشتي؛ چاپ كامران؛ چاپ اول آذر ماه 1371.
12. دكتر كشاورز – سيد علي؛ اصول تغذيه رابينسون؛ ترجمه خلدي – ناهيد؛ نشر سالمي؛ چاپ اول بهار 1378.
13. دكتر سهرابي – مسعود رضا، دكتر بهرامي – منصور، وثوق – سيمين؛ مروري بر تغذيه باليني؛ 1373.
14. مهندس امين – غلامرضا؛ گياهان داروئي سنّتي ايران – جلد اول؛ نشر معاونت پژوهشي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی – چاپ فرهنگ؛ خرداد 1370.
15. دكتر محتسبي – محمد،‌ دكتر مجلل ثقفي - شهين؛ دانستني‌هاي پزشكي بانوان؛ چاپ آرين؛ چاپ اول 1382.
16. دكتر قاضي جهاني – بهرام، دكتر بشيريان – منوچهر، دكتر جهانگيري – بيژن؛ فارماكولوژي پزشکي گات – جلد دوم؛ نشر: تهران؛ مركز نشر اشارت؛ چاپ اول 1371.
17. دكتر حاجي آخوندي – عباس، دكتر بليغ - ناصر؛ راهنماي كاربردي گياهان داروئي؛ مركز انتشارات علمي دانشگاه آزاد اسلامي؛ چاپ اول پاييز 1381.
18. ولاگ – ژان و استودولا - ژيري؛ گياهان داروئي: روشهاي كشت، برداشت و شرح مصوّر رنگي 256 گياه؛ ترجمه زمان – ساعد؛ نشر ققنوس؛ چاپ اول 1370؛ چاپ سوم؛ 1376.
19. دكتر خدّام – رامين؛ راهنماي جيبي كاربرد داروهاي ژنريك ايران؛ نشر ديباج؛ چاپ دوم بهار 1380.
20. انجمن ترويج تغذيه با شير مادر؛ فصلنامه شير مادر؛ شماره 8؛ سال دوم؛ زمستان 1380.
21. تغذيه با شير مادر؛ يافته‌هايي براي سلامت آينده. انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، معاونت بهداشتي، اداره كل بهداشت خانواده، اداره كودكان؛ يونيسف 1999.
22. سيماي جمعيّت و سلامت در ايران؛ انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، معاونت سلامت، دفتر سلامت خانواده و جمعيّت؛ چاپ صنوبر؛ مهر 1379.

فهرست جداول
شماره جدول
    عنوان     صفحه
جدول 1-1-    مقايسه شير انسان، شير گاو و شير خشك    33
جدول 1-2-    داروهاي بي ضرر در طي شيردهي در دوزهاي معمول    55
جدول 1-3-    داروهاي احتمالاً بي ضرر در طي شيردهي در دوزهاي معمول    58
جدول 1-4-    داروهاي بالقوه خطرناك در طي شيردهي    61
جدول 1-5-    داروهايي كه اصلاً ايمن نيستند (داروهاي خطرناك در طي شيردهي)    64
جدول 3-1-    فراواني‌هاي مشاهده شده    103
جدول 3-2-    فراواني‌هاي مورد انتظار    104

نمودار ستوني 3-1-    فراواني پزشكان متخصص و ماما بر حسب درصد با توجه به نوع داروي تجويز شده    103

«چكيده»
در چند دهه اخير اطلاعات علمي گسترده‌اي در مورد تغذيه با شير مادر منتشر شده است. تأثير اعجاب انگيز تغذيه با شير مادر بر سلامت مادر و كودك، رشد و بقاي كودك، كاهش مرگ و مير، ارضاي نيازهاي عاطفي كودك، احساس امنيت او و نيز صرفه جويي اقتصادي در بعد خانواده و در بعد كشوري، سازمانهاي بين‌المللي را بر آن داشته كه با مشورت و جلسه‌هاي متعدد و از راههاي گوناگون، براي ترويج تغذيه با شير مادر تلاش كنند. (11)
سازمان جهاني بهداشت و يونيسف، تغذيه انحصاري شيرخواران با شير مادر را براي مدت 6 ماه توصيه مي‌كنند. به اين معني كه در 6 ماه اول زندگي، نوزادان فقط از شير مادر تغذيه شوند و حتي آب و يا مايع ديگري به آنها داده نشود. (21) اما در سراسر جهان تعداد معدودي از نوزادان براي بيش از چند هفته اول به طور انحصاري با شير مادر تغذيه مي‌شوند. (88)
در اين پايان نامه، به منظور بررسي عملكرد پزشكان متخصص و ماما در مواجهه با كاهش شير مادران تحقيق صورت گرفته است. در بررسي آماري با  200 پزشك متخصص و ماما در چهار بخش تهران و شهرستان كرج مصاحبه انجام شده است به منظور اينكه مشخص گردد که در جهت افزايش شير مادران، كداميك از دو داروي شيرافزا (گياهي) و يا متوكلوپراميد (شيميايي) را تجويز مي‌كنند و علت چيست؟
بررسي نتايج حاصل از تحقيق نشان داده كه کلیّه پزشكان، در درجه اول به موارد طبيعي از جمله تغذيه كامل و كافي مادر شيرده، آرامش روحي و حمايت عاطفي او از طرف خانواده و شيردهي مكرّر نوزاد اشاره نموده اند. 66 درصد پزشكان، قطره گياهي شير افزا را توصيه كرده اند، 5/16 درصد نيز قرص (يا قطره) متوكلوپراميد را تجويز كرده و 5/15 درصد فقط به رعايت موارد طبيعي مذكور اشاره داشته اند و هيچ دارويي توصيه نكرده اند.
اين نتايج در كل بيانگر اين است كه اكثر پزشكان ترجيح مي‌دهند تا حدّ ممكن داروي شيميايي تجويز نكنند. به جهت بررسي ارتباط ديدگاه پزشكان در زمينه تجويز با تخصص آنها، از روش آماري مجذور خي استفاده شد. نتايج نشان داد كه ديدگاه پزشكان در رابطه با تجويز دارو ارتباطي با نوع تخصّص آنها ندارد و صرفنظر از اينكه متخصص اطفال يا متخصص زنان – زايمان و يا ماما باشند، از تجويز داروي شيميايي تا آنجا كه مقدور است، خودداري مي‌نمايند و جامعه متخصص كشور ما (صرفنظر از نوع تخصص) در جهت كمك به افزايش شير مادر، همچنان گرايش بيشتري به فرآورده‌هاي گياهي دارند.