پروژه پایانی گذري و نظري بر سقا‌خانه‌

توضیحات

     پروژه پایانی گذري و نظري بر سقا‌خانه‌  


فهرست مطالب
عنوان         صفحه

مقدمه    1
فصل اول : نماد و نگرشي نمادين
1-1    نماد و نگرش نمادين به هستي     6
1-2    نماد و نقش آن در زندگي     10
فصل دوم : سقاخانه
2-1وجود افتراق فضاهاي سنتي و مدرن    13
2-1-1  شناختي از دو واژه «نوگرايي» و «سنت گرايي»    13
2-1-2 گرايش به فضاهاي شهري سنتي     14
2-1-3 مقايسه فضاهاي سنتي و مدرن     16
2-2 فرهنگ واژگاني سقاخانه     18
2-3  علل پيدايش سقاخانه     24
2-4 دو عنصر اساسي در سقاخانه     31
2-4-1 آب    32
2-4-1-1 آب عنصر مقدس و مشترک در اديان پهنه ي ايران زمين    34
2-4-1-2 آب در ديگر آيين هاي باستاني    36
2-4-1-3 آب در اديان و آيين ها    37
2-4-1-3-1 آب در ديانت يهود    37
2-4-1-3-2 آب در مسيحيت     38
2-4-1-3-3 آب در آيين مندائي و صابئين     38
2-4-1-3-4 آب در اسلام     39
الف : بازتاب آب در اسلام     39
ب: آب در عرفان اسلامي – ايراني     40
ج: آب ، واقعه كربلا و آب تربت     42
د: آب و مذهب دو روي يك سكه‌اند در سقا خانه     45
2-4- 2 آتش     50
2-4-2-1 آتش و نور در ايران باستان     50
2-4-2-1-1  اهميت آتش و نور درجهان بيني آفرينش ايران باستان     53
2-4-2-1-2 آتش و نور واسطوره هاي آن در فرهنگ آريايي     53
2-4-2-2 كاركرد رمزهاي آتش و نور در اسلام     54
2-4-2-3 كاركرد رمزهاي آتش و نور در ايران     55
2-4-2-4 نور و هنر     56
2-5 معماري سقا خانه     57
2-6 عناصر نمادين سقا خانه     60
2-6-1 آينه     61
2-6-2 شمع ( چراغ نفتي ، لوستر )     63
2-6-2-1 شعله شمع     64
2-6-2-2 سوگند به نور و روشنايي و فروغ و شمع افروزي     66
2-6-2-3 شمع گرداني در مراسم مقدس     67
2-6-2-4 شمع در سقا خانه : آتش و آب     67
2-6-3 قفل     68
2-6-4 آدمكهاي فلزي     70
2-6-5 پنجه      72
2-6-6 چشم     74
2-6-7 ظرف سقا خانه‌اي     75
2-6-8 ستاره     76
2-7 تزئينات ديگر سقاخانه     76
2-7 -1 کتيبه نويسي    76
2-7-2 سنگاب    80
2-8 رنگ در سقاخانه     81
2-8-1 پيشينه اي از رنگ     81
2-8-2 خواص رنگ سبز     82
2-8-2-1 مسرت بخشي و شاد آور بودن     83
2-8-2-2 تقويت تحمل پذيري و صبر     83
2-8-3 رنگ سبز در سقاخانه     84
2-9 معرفي تعدادي از سقاخانه‌هاي معروف
2-9-1 سقاخانه عزيز الله     90
2-9-2 سقاخانه سردر مجلسي     92
2-9-3 سقاخانه طوقچي     93
2-9-4 سقاخانه آقا ميرزا اسدالله روضاتي     95
2-9-5 سقاخانه در دشت     97
2-9-6 سقاخانه حاج آقا شجاع     99
2-9-7 سقاخانه پنج شنبه دين     101
2-9-8 سقاخانه قديمي رو به روي سردر مسجد جورجيو     103
2-9-9 سقاخانه‌هاي درب امام     105
2-9-9-1  سقاخانه دالان درب امام     105
2-9-9-2  سقاخانه صحن شمالي درب امام     106
2-9-9-3  سقاخانه مجاور درب امام     107
2-9-10 سقا خانه مسجد حكيم     108
2-9-11 سقا خانه هارونيه     109
2-9-12 سقاخانه درب كوشك     110
2-9-13 سقاخانه بيدآباد     110
2-9-14 سقاخانه حاج محمد جعفر     111
2-9- 15 سقاخانه قصر در دشت     112
2-9-16 سقاخانه گرگ يراق     113
2-9-17 سقاخانه گذرهارونيه     114
2-9-18 سقاخانه حاج علي     115
2-9- 19 سقاخانه آقانور     116
2-9-20 سقاخانه تركها     117
2-9- 21 سقاخانه مسجد سيد     118
2-9-22 سقا خانه تاج الدين     119
2-9-23 سقاخانه مسجد لبنان     120
2-9- 24 سقاخانه مسجد ذكر الله     121

فصل سوم : مكتب سقا خانه
3-1 مكتب سقا خانه و پيدايش آن     122
3-2 هنرمندان مكتب سقا خانه     127
3-2-1 منصور قندريز     127
3-2-2 حسين زنده رودي     129
3-2-3 پرويز تناولي     131
3-2-4 فرامرز پيل آرام     133
3-2-5 ژازه طباطبايي     134
3-2-6 جعفر روحبخش     135
3-2-7 مسعود عربشاهي     135
3-2-8 ناصر اويسي     137
3-2-9 صادق تبريزي     138
3-3 تطبيق برخي آثار هنرمندان سقاخانه با ادعيه و طلسمات     139
3-4 نمونه‌اي ديگر از آثار هنرمندان معاصر با نگاه سقاخانه‌اي     145
نتيجه گيري     152
گزارش كار عملي     154
منابع     165
 مقدمه
نخست بايد معني دين و هنر مشخص شود و سپس ربط حقيقي دين و هنر مورد تحقيق قرار گيرد تا در نهايت بتوان براي پرسش مذكور پاسخي مستدل يافت .
 «دين به معناي كل عبارت است از مجموعه فرامين ، قواعد و دستورات و احكام الهي كه براي خير و سعادت و كمال انسان توسط پيامبران به بشر ابلاغ شده است . عنايت دين خير و كمال مطلق است و كمال مطلق زيبايي حقيقي و جمال مطلق است . دريافت حقيقت مطلق ، شهودي است و عشق ذاتي ابناي بشر به حقيقت مطلق (حقيقة الحقايق) منشا شهود است و شهود ميسر نشود الا به مسير روح درعالم قدس و استغراق در درياي وحدت و آشنا شدن ذوق به توحيد . »
حقيقت دين ، معرفت الهي است . موضوع و هدف دين ،‌وجود مطلق (‌خداوند)‌ است وشريعت ( دين ) راه و رسم الهي شدن را به انسان مي‌آموزد تا صفات الهي در وجود انسان تجلي يابد و به مقام خليفه الهي رسد .
الذي احسن كل شي خلفة و خدا كسي است كه هر چه را آفريد ، نيكو آفريد (‌آفريده او در نهايت حسن و زيبايي است ) .