پروژه آداب معاشرت در قرآن

توضیحات

     عنوان پروژه  آداب معاشرت در قرآن

فهرست

مقدمه      1
کلیات    2
تبیین موضوع     2
اهمیت و ضرورت موضوع    2
انگیزه انتخاب موضوع     2
پیشینه موضوع     3
سؤالات     3
روش تحقیق     3
فرضیه     4
چکیده     5
فصل اول     6
الف : شناخت لغوی     7
1- معاشرت     7
2- روابط    9
ب : کاربرد قرآنی     11
1- معاشرت     11
2- روابط     12
ج : شناخت حوزه معاشرت انسان     15
الف : معاشرت اختیاری     15
ب : معاشرت اضطراری     15
الف : معاشرتهای نیک     16
1- خردمند و کریم     16
2- خوش اخلاق     16
3- صادقان     16
ب : معاشرتهای بد     17
1- کافران     17
2- استهزاء گران دین     18
3- فاسقان     18
4- عصیانگران     19
چگونگی معاشرت     19
حفظ عزت انسانی در روابط و معاشرت     20
اعتدال در معاشرت     21
د : هدف از معاشرت     21
هـ : انواع معاشرت     22
فصل دوم     24
بخش اول : آداب معاشرت در حوزه عمومی     25
الف : آداب وارد شدن به خانه     26
مقدمه     26
استیذان     26
امنیت و آزادی در محیط خانه     29
کنترل نگاه     33
چشمهای بی بها     33
2-  آداب سلام و تحیت     36
اهمیت سلام نمودن در قرآن     36
اهمیت سلام نمودن در سنت     37
کیفیت سلام وتحیت     39
فلسفه سلام کردن     40
آداب فقهی سلام کردن     42
لزوم پاسداری از این سنت اسلامی      43
3- آداب غذا خوردن     45
بخش دوم : بررسی معاشرت در حوزه مسلمانان     48
مقدمه     49
بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه قرآن     49
1- مسالمت و بخشش     50
2- فرو بردن خشم  و احسان     53
3- دوری از تکبر و فخر فروشی     55
4- پرهیز از بدگویی و عیب جویی     56
5- صداقت     59
6- دوری از تمسخر و گمان بد     59
بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه روایات     63   
اعتدال ودوری از حسادت وتملق     63
حق مسلمان بر مسلمان     65
محبت , مهم ترین عامل در معاشرتها     66
انفاق مال برای رضای محبوب     70
بخش سوم : آداب معاشرت در حوزه خانواده و خویشاوندان     73
مقدمه     74
1- آداب معاشرت با والدین و فرزندان     75
مقدمه     75
الف - آداب معاشرت با والدین     76
معاشرت با والدین از دیدگاه قرآن     76
وظایف فرزندان     76
دقت فوق العاده در احترام به پدر و مادر     79
احسان به والدین     80
دعا برای پدر و مادر     82
معاشرت با والدین از دیدگاه روایات     85
معاشرت با پدر از دیدگاه روایات     86
حق پدر بر فرزند     86
معاشرت با مادر از دیدگاه قرآن     87
معاشرت با مادر از دیدگاه روایات     88
هشدارها در مورد والدین     89
نیکی به والدین در حیات و ممات     91
افضل اعمال در ارتباط با والدین     91
اقسام پدران     91
 پیامبر ( ص ) و حضرت علی ( ع ) دو پدر این امت اسلامی      92
ب - روابط و وظایف متقابل والدین به فرزندان    95
بررسی وظایف والدین و فرزندان از دیدگاه قرآن     95
بررسی وظایف  و حق فرزند از دید گاه روایات     99
محبت به فرزند     99
اجرای عدالت     100
توجه بیشتر به دختر     101
ب : آداب معاشرت زوجین     102
مقدمه     102
بررسی معاشرت زوجین از دیدگاه قرآن     103
1- وفاداری به پیمان ازدواج     103
2- مودت و مهربانی و ایجاد آرامش     103
3- حفظ و پوشانیدن عیوب یکدیگر     106
ادای حقوق یکدیگر     107
معاشرت نیکو     116
هدایت و فضاسازی معنوی     118
حق همسر در روایات     119
نظر ابن مسکویه رازی درباره معاشرت با همسر ( زوجه )     120
3- آداب معاشرت در حوزه خویشاوندان     122
بررسی معاشرت در حوزه خویشاوندان از دیدگاه قرآن     123
1- رعایت تقوای الهی     123
2- صله رحم     123
3- احسان     124
4- انفاق     126
معاشرت با خویشاوندان از دیدگاه روایات     129
قطع رحم از دیدگاه قرآن     130
زیان کاران واقعی     134
اهمیت صله رحم در اسلام    136
قطه رحم نشانه فسق     137
اولو النهی از دیدگاه پیامبر ( ص )     138
عاقبت قطع از دیدگاه روایات     139
ائمه معصومین ( ع ) مصداق اولوالارحام     139
آداب معاشرت با ارحام هم کیش     141
4- آداب معاشرت برادران و خواهران     143
انواع نسبت     143
انواع اخوت     143
بررسی معاشرت با خواهران و برادران نسبی و رضاعی از دیدگاه روایات     144
رعایت حقوق خواهران و برادران     144
بخش چهارم : آداب معاشرت در حوزه مرتبطان غیر خویشاوند     145
الف : معاشرت با همسایگان     146
مقدمه     146
معاشرت با همسایگان     146
انواع همسایه و حقوق آنها     149
حق همسایه از دیدگاه روایات     149
روابط همسایگان و حقوق آنان بر یکدیگر     151
حد همسایگی     152
عاقبت همسایه آزاری     152
رفتار با همسفر ذمی ( صاحب بالجنب )     153
پرهیز از مصاحبت بعضی از هم نشین ها     153
2- معاشرت با دوستان     155
آداب معاشرت در حوزه دوستی     155
آیین دوست یابی از نظر دیل کارنگی     158
آیین دوست یابی از دیدگاه قابوسنامه و حکما و بزرگان     159
لقمان حکیم و وصیت او به پسرش پیرامون دوستی     160
صفات و ویژگیهای دوست خوب در اسلام     160
آداب رفاقت     164
3- معاشرت با معلمان و مربیان     166
معاشرت با مربی از دیدگاه قرآن     166
معاشرت با مربی از دیدگاه روایات     168
لزوم دقت در انتخاب استاد     169
4- معاشرت با مومنان و برادران دینی     171
الف - اصلاح بین مردم و عدالت ورزی     171
ب- اخوت و تقوی     173
د- برآوردن نیازهای مومنان     181
5- معاشرت با مسئولان و نهادهای اجتماعی     184
الف - رعایت حقوق متقابل     184
ب- حفظ وحدت و نظم عمومی     185
ج- پیروی از فرمانروایان صالح     186
د- عدم توجه به گزارش فاسقان     187
رعایت ادب گفتار دربرابر پیامبر ( ص )     189
بخش پنجم : آداب معاشرت در حوزه غیر مسلمانان     192
مقدمه     192
اصل عدم تسلط کفار بر مسلمانان     192
انواع کافران     193
کفار غیر محارب ( غیر جنگنده )     193
احسان به کفار غیر حربی     194
معاشرت با کافران غیر حربی ( سالم )     194
تعادل در روابط با کافران غیر حربی     196
تعادل در محبت     196
نهی از دوست داشتن والدین کافر از دیدگاه قرآن     197
معاشرت با کافر ذمی     201
چگونگی معاشرت با اهل ذمه     205
معاشرت با کافران حربی از دیدگاه قرآن     206
مبارزه با کفر     209
مقاومت درجنگ با کفار      210
خلاصه و نتیجه گیری     215
همنوع دوستی ولی نه به هر بها      215
فصل سوم : جایگاه ، آثار و پیامدهای معاشرت     217
بخش اول : انسان موجودی اجتماعی     218
مقدمه     218
آیا انسان بالطبع اجتماعی است     219
اجتماعی شدن فرد     222
بخش دوم : جایگاه روابط اجتماعی از نظر اسلام     224
بخش سوم : آثار روانشناختی آداب معاشرت     228
اهمیت گفتار در ارتباطات     229
الف : تاثیر گفتار     231
ضرورت توجه به سطح مخاطب در گفتار     232
ب : تاثیرات رفتاری     238
عدم افشای « اسرار » یا گفتار بیرون از حد تحمل     239
انطباق کردار با گفتار شرط اصلی تاثیر گفتار     240
نقش معاشرت در برآوردن نیازهای اساسی     242
نیاز به محبت     243
نیاز به بستگی و تعلق به گروه     244
نیاز به بیان و ابراز خود     245
نقش معاشرت در رشد اجتماعی     255
نقش معاشرت در توسعه ارتباط با دیگران     256
نقش معاشرت در رشد اخلاقی     257
رشد و توسعه تمایلات به گروهها و موسسات اجتماعی     259
نقش معاشرت در احساس نشاط وسرزندگی ( شادمانی و سرور )     264   
خلاصه و نتیجه گیری فصل     265
نتیجه رساله     267
منابع و مأخذ     270

مقدمه

معاشرت نیکو بستگی به علم و تعلیم و حلم و تربیت نیکو و عمل صالح ، صبر و تحمل و مهر و محبت و اخلاق حسنه دارد . آنکه علمش بیشتر و تربیتش نیکو تر است عملش صالح تر است و مطمئنا از رذائل اخلاقی همچون خشم و شهوت ، بخل و حسادت ، افراط و تفریط و عصبیت و تکبر و خود بینی به دور است . در این حالت چنین شخصی نه تنها از سلامت جسم وروان برخوردار است بلکه معاشرانش نیز از این چشمه فیاض بهره کافی می برند ، و معاشرت با چنین فردی سعادت دو دنیا را به همراه دارد .
از پیامبر ( ص ) روایت شده :
« مومنی که با مردم می آمیزد و آزار آنها را تحمل می کند در پیشگاه الهی اجرش بزرگتر است از آن مومنی که با مردم آمیزش ندارد و بر اذیت آنها صبر نمی کند . »  
درباره معاشرتهای اجتماعی ، حضرت علی ( ع ) در توصیه خود به فرزندشان امام مجتبی ( ع ) چنین فرمود :
« به اتکاء روابط دوستانه و رفاقت صمیمانه ، حق برادرت را ضایع مکن ، چه در زمینه تضییع حقوق ، روابط دوستی نابود می شود و آنکس که حقش را تباه ساختی ، برای تو برادر نخواهد شد . »  
روابط افراد با همدیگر در کلیه سطوح اجتماعی ، باید رفتاری برادرانه و دوستانه باشد همراه با عدل و انصاف ، تا بقاء و دوام یابد و البته در سایه چنین معاشرتهایی جامعه رو به تکامل و امنیت و سعادت پیش می رود . البته هرگز نمی توانیم با تمام افراد جامعه رفتاری برادرانه داشته باشیم مگر اینکه به فرموده خداوند در قرآن کریم گوش جان دهیم و دستورات ایشان را آمیزه گوش خود نماییم .